autor: Damian Kociemba | data publikacji: 12.07.2025
W dobie cyfryzacji i pracy zdalnej coraz częściej pojawia się pytanie: czy obowiązkowe szkolenia z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych (ADR) dla pracowników można legalnie przeprowadzić przez internet? Odpowiedź brzmi: tak, w większości przypadków jest to zgodne z prawem, ale pod pewnymi warunkami. W tym wpisie rozwiejemy wątpliwości, opierając się na kluczowych aktach prawnych.
Fundament prawny: Umowa ADR i polska Ustawa
Podstawowym obowiązkiem każdego przedsiębiorcy, którego działalność obejmuje przewóz towarów niebezpiecznych, jest odpowiednie przeszkolenie personelu. Zarówno Umowa ADR, jak i polska Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych nakładają ten obowiązek.
Zgodnie z działem 1.3 Umowy ADR, pracownicy muszą być przeszkoleni odpowiednio do ich obowiązków i odpowiedzialności. Szkolenie to powinno obejmować trzy kluczowe obszary:
- Szkolenie ogólne: Zapoznanie z ogólnymi przepisami.
- Szkolenie stanowiskowe: Ściśle dopasowane do obowiązków i odpowiedzialności danego pracownika.
- Szkolenie z zakresu bezpieczeństwa: Dotyczące zagrożeń i procedur ratowniczych.
Co kluczowe, przepisy ADR nie narzucają formy, w jakiej to szkolenie ma się odbyć. Skupiają się na jego zakresie merytorycznym i konieczności jego udokumentowania.
Tę linię utrzymuje polska Ustawa o przewozie towarów niebezpiecznych. Artykuł 14 tej ustawy zobowiązuje uczestnika przewozu do przeszkolenia swoich pracowników. Wskazuje również, kto może takie szkolenie przeprowadzić: "Szkolenie, o którym mowa w ust. 1, prowadzi osoba posiadająca świadectwo przeszkolenia doradcy [...] lub osoba posiadająca wiedzę i wykształcenie niezbędne do zapewnienia prawidłowego przebiegu szkolenia." (Art. 14 ust. 2 Ustawy).
Również tutaj ustawodawca nie precyzuje, czy szkolenie musi odbywać się stacjonarnie. Nacisk położony jest na kompetencje osoby prowadzącej szkolenie oraz na pisemne potwierdzenie jego odbycia.
Wyjątek, który potwierdza regułę: kursy dla kierowców ADR
Aby zrozumieć, dlaczego szkolenia stanowiskowe online są dopuszczalne, warto spojrzeć na obszar, gdzie prawo jest skrajnie precyzyjne. Mowa o kursach dla kierowców zawodowo przewożących towary niebezpieczne, a także dla doradców ds. bezpieczeństwa, czy ekspertów ADN.
Te kursy są działalnością regulowaną i podlegają szczegółowym wymogom określonym w Rozporządzeniu w sprawie prowadzenia kursów z zakresu przewozu towarów niebezpiecznych. Znajdziemy tam precyzyjne wytyczne dotyczące:
- Warunków lokalowych: sala wykładowa musi mieć co najmniej 25 m² powierzchni.
- Czasu trwania: godzina lekcyjna to 45 minut, a szkolenie w ciągu dnia nie może przekroczyć 8 godzin lekcyjnych.
- Programu: Załączniki do rozporządzenia szczegółowo określają ramowy program i minimalną liczbę godzin dla każdego tematu kursu.
- Dopuszczalnej nieobecności: np. na kursie podstawowym ADR początkowym kursant może być nieobecny maksymalnie 45 minut.
Ta szczegółowość pokazuje, że gdyby ustawodawca chciał ograniczyć lub zabronić formy online dla szkoleń stanowiskowych, uczyniłby to w podobnie precyzyjny sposób. Brak takich regulacji jest jednoznaczną wskazówką, że forma internetowa jest dopuszczalna.